Ważny wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości za garaż.

Kwestie związane z podatkiem od nieruchomości są uregulowane w polskim porządku prawnym na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają nieruchomości lub obiekty budowlane takie jak grunty, budynki lub ich części, a także budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W ostatnim czasie pojawiły się jednak kontrowersje dotyczące podatku od nieruchomości w przypadku garażu – czy wówczas także istnieje obowiązek podatkowy?

Podatek od nieruchomości za garaż

W ostatnim czasie w tym przedmiocie zapadł jednak rewolucyjny wyrok Trybunału Konstytucyjnego – z dnia 18 października 2023 roku w sprawie o sygnaturze akt SK 23/19. Przedmiotem rozważań na gruncie tego orzeczenia była konstytucyjność odpowiednich postanowień ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Chodziło przede wszystkim o:

1. art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy (definicja legalna budynku),
2. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy (opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budynków lub ich części),
3. art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy (określanie przez radę gminy w drodze uchwały stawki podatku od nieruchomości od budynków mieszkalnych i pozostałych rodzajów budynków).

Trybunał rozważał ich konstytucyjność w odniesieniu do art. 84 (dotyczącego obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych), art. 217 (nakładanie podatków w drodze ustawy), art. 32 ust. 1 (zasada równości wobec prawa) oraz art. 64 ust. 2 (prawo własności i jego ochrona prawna) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Po ich analizie TK stwierdził, iż wspomniane przepisy ustawy w zakresie, w jakim umożliwiają, na potrzeby podatku od nieruchomości, uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym, za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze, są niezgodne z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych wywodzonych z Konstytucji RP.

Dodatkowo Trybunał wskazał, że wspomniane przepisy ustawy w zakresie, w jakim uzależniają zastosowanie odpowiednich stawek podatku od nieruchomości do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu od jego wyodrębnienia lub niewyodrębnienia jako przedmiotu odrębnej własności (wówczas zastosowanie ma stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych a nie stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a tej ustawy), także są niezgodne z przepisami Konstytucji.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego – co to oznacza?

Dotychczas przepisy pozwalały na zastosowanie różnych stawek podatku od nieruchomości, szczególnie w przypadku podziemnych miejsc postojowych, z uwagi na ich odrębną klasyfikację prawną. Kiedy takie miejsca stanowiły oddzielną nieruchomość, odrębną w księdze wieczystej, nakładano na nią wyższą stawkę podatku. Z kolei osoby opłacające podatek za mieszkanie i miejsce postojowe skatalogowane w jednej księdze wieczystej, mogły liczyć na niższy podatek. Przyjęcie dwóch różnych stawek podatku od garaży zostało zatwierdzone w orzecznictwie sądów administracyjnych. Dotychczasowy pogląd, że garaż jest autonomicznym lokalem i nie stanowi składowej mieszkania w bloku, został potwierdzony przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 27 lutego 2012 roku. Decydowało to, że opłaty za garaż mogły być wyższe, jeżeli miały oddzielną księgę wieczystą.

Trybunał Konstytucyjny ocenił, że sposób interpretowania przepisów ustawy o podatkach lokalnych był jednak wadliwy. Istotna była funkcja, jaką spełniał garaż lub miejsce postojowe, niekoniecznie musiał się on znajdować w obrębie danego budynku. Trybunał uznał, że fakt wyodrębnienia garażu od mieszkania nie ma znaczenia. Podatek od nich zawsze należy obliczać według niższej stawki mieszkaniowej. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie stanowi podstawy do ponownego rozpatrywania spraw podatkowych ani natychmiastowej zmiany zasad opodatkowania miejsc postojowych.

Wspomniane orzeczenie oznacza także, że wskazane przepisy ustawy w zakresie wskazanym w wyroku, tracą moc obowiązującą z upływem 31 grudnia 2024 r. Odroczenie utraty mocy obowiązującej nie stoi jednak na przeszkodzie wzruszeniu orzeczeń zapadłych w sprawie skarżących, w związku z którymi została złożona skarga konstytucyjna. Dopiero zatem, gdy do końca 2024 roku ustawodawca nie wprowadzi zmian, garaże faktycznie będą opodatkowane według niższej stawki. Szukasz informacji o podatkach?

Zapraszamy na blog blog – podatki