Wykreślenie z rejestru VAT – istotna uchwała NSA

Rejestr VAT w Polsce jest istotnym elementem dla przedsiębiorców, którzy działają na rynku. Stanowi on bowiem oficjalny rejestr prowadzony przez organy podatkowe, w którym firmy zgłaszają się w celu opodatkowania VAT (podatkiem od wartości dodanej) w Polsce. Rejestracja w VAT jest obowiązkowa dla firm, które spełniają warunki wskazane w ustawie. W ostatnim czasie w przedmiocie wykreślenia z tego rejestru zapadła istotna uchwała NSA, czyli Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wykreślenie z rejestru VAT

Rejestracja w VAT w Polsce jest istotnym obowiązkiem dla przedsiębiorców, który wymaga ścisłego przestrzegania przepisów podatkowych. Zapewnia ona możliwość legalnego prowadzenia działalności gospodarczej oraz uczciwego rozliczania zobowiązań podatkowych. Rejestr ten dotyczy czynnych podatników VAT. Określany jest także wykazem podatników VAT i jest to jedna, elektroniczna i bezpłatna baza podatników VAT. Wykaz ten zawiera odpowiednie dane oraz informacje dotyczące określonych przedsiębiorców.

Po spełnieniu określonych wymogów może także dojść do wykreślenia danego podmiotu ze wskazanego rejestru VAT. Naczelnik urzędu skarbowego wykreśli podatnika z rejestru VAT w przypadku gdy:

1. podatnik nie istnieje,
2. mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem,
3. dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą,
4. podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej,
5. w razie zawieszenia działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy,
6. w przypadku nieskładania deklaracji lub składania deklaracji zerowych.

Istotna uchwała NSA – co ona oznacza?

Kwestie związane z wykreśleniem z rejestru VAT były w ostatnim czasie przedmiotem rozważań na gruncie uchwały NSA. Na początku czerwca tego roku, Naczelny Sąd Administracyjny poddał pod rozstrzygnięcie składowi 7 sędziów zagadnienie prawne, które budziło istotne wątpliwości. Pytanie to dotyczyło możliwości usunięcia podatnika z rejestru podatników czynnych podatku od towarów i usług zgodnie z postanowieniem art. 96 ust. 9 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Pytanie dotyczyło tego, czy taka czynność może być przeprowadzona jedynie poprzez działanie praktyczne związane z infrastrukturą techniczną, czy też wymaga formalnego wydania decyzji podatkowej? To pytanie wynikało z konkretnej sprawy, mianowicie odwołania od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z września 2019 roku (sygn. akt III SA/Wa 726/19).

Uchwała w tym przedmiocie została wydana przez siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego w dniu 23 października 2023 roku (sygn. akt I FPS 3/23). NSA w uzasadnieniu swojej uchwały wskazał również, iż wykreślenie z rejestru czynnych podatników VAT z urzędu w związku z zastosowaniem tzw. blokady STIR (po zablokowaniu jego rachunków) następuje przez zwykłą czynność materialno-techniczną. W ocenie NSA wykreślenie podatnika z rejestru VAT nie jest objęte normami postępowania podatkowego, wobec czego niedopuszczalne jest w tej sytuacji wydanie decyzji, skoro jej wydanie stosownie do art. 207 Ordynacji podatkowej może mieć miejsce jedynie w następstwie przeprowadzonego postępowania podatkowego.

Kluczowe znaczenie w tym przedmiocie miał także art. 96 ust. 9 pkt 5 ustawy o VAT, który wskazuje, że z rejestru wykreśla się z urzędu podatnika bez konieczności zawiadamiania go o tym, co wskazuje, że nie prowadzi się tu żadnego postępowania i nie wydaje decyzji. Jak podkreślono także w uzasadnieniu: ,,Również wykładnia gramatyczna tego przepisu nie daje podstaw do przyjęcia, że czynność wykreślenia z urzędu podatnika z rejestru podatników VAT bez konieczności zawiadamiania go o tym powinna przybrać formę czynności materialno-technicznej”.

Można zatem uznać, iż wspomniana uchwała NSA w kwestii wykreślenia z rejestru VAT jest korzystna bardziej dla fiskusa aniżeli dla podatników. Wynika z niej bowiem jedno istotne uprawnienie – wykreślenie z rejestru czynnych podatników VAT w związku z blokadą kont nie wymaga decyzji czy też zawiadomienia. Szukasz informacji o podatkach?

Zapraszam na bloga blog-podatki